نکاتی در مورد آزمایش های هماتولوژی Hematology

C.B.C or complete blood count: شمارش کامل سلول های خونی می باشد که شامل سه دسته از سلول های خونی می شود: سلول های قرمز خون (اریتروسیت)، سلول های سفید خون (لکوسیت)و پلاکت ها.

این آزمایش یکی از شایع ترین و پر کاربرد ترین موارد درخواستی توسط پزشکان برای بررسی وضعیت سلامت عمومی بیماران می باشد.

W.B.C or white blood cell: سلول های سفید خون می باشند که شامل چند نوع مختلف بوده که وظیفه دفاع از بدن در برابر عوامل خارجی بیماریزا مانند میکروب ها را به عهده دارند.

w.b.c شامل نوترفیل ها Neutrophils، لنفوسیت ها lymphocytes، منوسیت ها monocytes، بازو فیل basopils و ائوزینوفیل ها Eosinophils می باشد.

نکته: نوترفیل ها بیشترین حجم گلبول های سفید خون را تشکیل می دهند و عمر بسیار کوتاهی داشته (5 روزه)وبه مقابله با عفونت ها با تشکیل فاگو سیتوز می پردازند.

نکته: ائوزینو فیل ها در نابودی انگل ها نقش بسیار مهمی دارند.

R.B.C or red blood cell: وظیفه این سلول خونی در رساندن اکسیژن و مواد مغذی به بافت ها و اندام های بدن و گرفتن مواد زاید از بافت ها می باشد.

HGB or Hemoglobin: پروتئین موجود در گلبول های خون می باشد که وظیفه حمل اکسیژن و دی اکسید کربن را بر عهده دارد.

رنگ قرمز خون ما به علت ترکیب هموگلوبین با اکسیژن می باشد.

نکته: هم به معنای آهن می باشد و آمدن این پیشوند به معنای ارتباط با گلبول های قرمز خون می باشد.

HCT or Hematocrite: هماتو کریت به نسبت گلبول های قرمز خون به حجم کل خون گفته می شود.

نکته: افزایش هماتو کریت خون با توجه به خاصیت چسبندگی می تواند منجر به ترومبوز گردد.

M.C.V or Mean corpuscular volume: حجم متوسط گلبول های قرمز خون

M.C.H or Mean corpuscular hemoglobin: میزان متوسط هموگلوبین در هر سلول

M.C.H.C or Mean corpuscular hemoglobin concentration: غلظت متوسط هموگلوبین گلبول قرمز خون

Platelets: نشان دهنده تعداد پلاکت های خون است و عدد مربوط به این تست در قسمت هماتولوژی برگه آزمایش خون بالاتر از بقیه تست ها می باشد.

RDW-CV or red cell distribution width: نشان دهنده دامنه تغییرات اندازه گلبول های قرمز می باشد.

نکته: در تالاسمی مینور مقدار آن نرمال یا پایین است، در مسمومیت با سرب مقدار آن پایین است و در فقر آهن مقدار آن بالاست.

PDW or platelet distribution width: نشان دهنده دامنه پراکندگی حجم پلاکت می باشد و در واقع کوچک یا بزرگ بودن پلاکت ها را مشخص می کند.

MPV or Mean platelet volume: حجم متوسط پلاکت

P-LCR or platelet larger cell ratio: نسبت پلاکت های بزرگ

ESR or erythrocyte seclinextation rate: سرعت رسوب گلبول های قرمز خون می باشد که تحت شرایطی مانند بروز بیماریهای روماتیسم مفصلی، عفونت ها، التهابات حاد و مزمن و سرطانها افزایش می یابد.

نکته: در زنان معمولا مقدار ESR در موارد حاملگی و یا در دوران قاعدگی بیشتر از مقدار طبیعی می باشد.

مقدار نرمال در مردان تا 10 و در زنان تا 20 می باشد.

توضیح برخی از تست های آزمایشگاهی:

CRP: برای بررسی التهابات کاربرد دارد و دقیق تر از ESR (در واقع ارزشمندتر از ESR است)حساسیت آن از ESR بیشتر است.

RF: جهت بررسی روماتیسم مفصلی

PKU: اسید فنیل پیروویک در ادرار

2HPP: مقدار گلوکز دو ساعت بعد از صبحانه

BUN Blood Urea Nitrogen: نیتروژن اوره (آنزیم کلیوی)

TIBC: اندازه گیری ظرفیت اتصال آهن

ACP: اسید فسفاتاز

TSH: تیروتروپین

T3: تری یدو تیرویین

T4: تیروکسین

OB: خون مخفی در مدفوع

STOOL/E: وجود انگل در مدفوع

PCT: تست بعد از مقاربت

PTH: پاراتیرویید

T: تستوسترون

BETA-HCG: آزمایش خون بارداری

PSA: پروستات

ANA: بیشتر برای بررسی بیماریهای اتوایمیون در خواست می شود (به طور خاص بیماری SLE)